صد روز پیش که اولین اخبار درباره مسمومیت دختران دانش‌آموز در قم منتشر شد، به نظر نمی‌آمد این ماجرا کم کم به کل کشور سرایت و بعد هم وزارت بهداشت «عمدی بودن مسمومیت‌ها» را تایید کند. بعد از قم، بروجرد، تهران، امروز در کرمانشاه و اردبیل هم گزارش‌هایی از مسمومیت دختران دانش‌آموز منتشر شد.
نمایندگان مجلس درباره تعداد دانش‌آموزان مسموم شده آمارهای مختلفی ارائه داده‌اند که از ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر را شامل می‌شود. شاهدان عینی ماجرای مسمومیت دانش‌آموزان دو مدرسه مجاور هاجر و سیزده آبان تهرانسر به شرق گفته‌اند که «دو زن را با ویژگی خاص» دیده‌اند که از مدرسه خارج و سوار خودرویی شدند که جلوی مدرسه منتظر آنها بود و تلاش مردم برای دستگیری آنها بی‌نتیجه بوده است.
دانش‌آموزان با گاز «ان.۲» مسموم شده‌اند
يورونيور: حالا که مسمومیت دانش‌آموزان همین‌طور ادامه پیدا کرده است، مسئولان به اظهارنظر و گمانه‌زنی در این باره پرداخته‌اند. امروز، علیرضا منادی سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش مجلس گفت: «براساس پیگیری‌های صورت گرفته از جانب نمایندگان و اعزام گروهی از نمایندگان مجلس به قم، و نتیجه آزمایش‌های انجام شده مشخص شد که گاز «ان.۲» (N2) در سم منتشر شده در مدارس وجود داشته است.»
در همین باره، شهریار حیدری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم اعلام کرد که «تا الان قریب به ۹۰۰ دانش‌آموز از استان‌های مختلف کشور مسموم شدند و این آمار را امروز از یک منبع موثق دریافت کردم.» همچنین زهرا شیخی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس هم روز چهارشنبه اعلام کرد: «تا ۸ اسفند مسمومیت خفیف ۷۹۹ دانش‌آموز در قم گزارش شده است، درباره بروجرد هم چیزی‌که امروز در جلسه مطرح شد از دوم تا نهم اسفند نزدیک به ۴۰۰ نفر از دانش‌آموزان مسمومیت خفیف داشتند.»
طبق گزارش‌های منتشر شده، امروز والدین از مسمومیت فرزندانشان در مدرسه‌ای در محله تهرانسر خبر دادند. در ادامه این وضعیت، دانش آموزان تعدادی از مدارس دخترانه در اردبیل امروز چهارشنبه دچار مسمومیت و تعدادی از دانش آموزان به مراکز درمانی منتقل شدند.
خبرگزاری ایرنا در این باره نوشت که این اتفاق «در دبیرستان دخترانه عفاف، بهاران، معراج و سما، شاهد» در اردبیل رخ داده است. به گفته دانش‌آموزان حوالی ساعت ۱۰ تا ۱۱ آنها احساس سوزش در گلو و سستی پا کرده و متوجه مسمومیت خود شدند.
«علی محمدیان اردی»، رییس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در گفت و گو با ایرنا اعلام کرده که «مجموعاً دانش آموزان هفت مدرسه دخترانه درگیر این موضوع شده اند». گفته می‌شود این دانش‌آموزان «علائم تهوع، استفراغ، سردرد، سرگیجه و علائم تنفسی» داشته‌اند. به گفته او، «تا ساعت ۱۲ امروز ۱۰۸ دانش آموز به مراکز درمانی اردبیل منتقل و بیش از ۵۰ درصد آنان در بیمارستان امام خمینی بستری شدند.»
همچنین براساس گزارش‌های منتشر شده، صبح امروز در یکی از دبیرستان‌های دخترانه کرمانشاه چند تن از دانش آموزان به دلیل مسمومیت ناشی از استنشاق گاز نامعلومی دچار مسمومیت خفیف شدند.
در جریان این مسمومیت‌ها بالاخره ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، وزیر کشور را «مامور رسیدگی و ریشه‌یابی هر چه سریع‌تر به موضوع مسمومیت تعدادی از دانش‌آموزان» در برخی مدارس کرد.
به این ترتیب هم وزیر آموزش و پرورش گفت که «اطلاع‌رسانی درباره مسمومیت‌های اخیر در مدارس دخترانه» برخی از شهرهای کشور «به عهده وزارت کشور» است. وزیر کشور هم در این باره اعلام کرد که «تاکنون کسی در رابطه با مسمومیت دانش آموزان دستگیر نشده است».
در گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های ایران دو دانش‌آموز مدرسه ۱۳ آبان تهرانسر مسمومیتشان را این گونه روایت کرده‌اند: «دودی ندیدیم ولی بوی خیلی تلخ و بدی می‌آمد.»
***
نامه کانون مدافعان حقوق بشر، در خصوص مسمومیت‌های سریالی دانش آموزان
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد
پس از کشته شدن دختر جوانی در خیابان به دست مامورین حکومتی با اتهام بیرون بودن بخشی از موهایش ، انبوه مطالبات براورده نشده مردم باعث شروع جنبش بزرگی در ایران شد که حدود صد شهر را فرا گرفت . این جنبش هرچند با مشارکت افراد مختلف جامعه صورت گرفت اما شهامت زنان، دختران جوان و خصوصا دختران دبیرستانی در آن چشمگیر است. قتل چند دختر نوجوان در تظاهرات مسالمت آمیز به آتش خشم مردم دامن زد و اعتراضات مردمی به حدود صد شهر در ایران سرایت کرد.
پس از حوادث فوق به نظر می رسد برای ایجاد ارعاب در بین خانواده ها و خصوصا دختران جوان ، در این ماه مسمومیت دسته جمعی تعداد کثیری از دانش آموزان در دبیرستانها و هنرستانهای دخترانه اتفاق افتاد تا حدی که برخی از خانواده ها جرأت نمی کنند فرزندانشان را به مدرسه بفرستند مسمومیت از طریق استنشاق گاز است.
در بیش از 50 مدرسه در شهرهای مختلف از جمله قم، تهران، بروجرد، ساری، قزوین … بیش از پانصد دانش آموز با علائم مسمومیت تنفسی در بیمارستان بستری شدند.
چند دانش آموز گفته اند که شیئی مانند یک نارنجک به داخل مدرسه پرتاب شده و گازی از آن خارج شده و متعاقب آن مسمومیت دسته جمعی شروع شده است.
ماهیت گاز هنوز مشخص نیست. هر چند معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، عمدی بودن مسمومیت ها را تأیید کرده است اما متاسفانه اقدام موثری در جهت کشف و علت ارتکاب چنین جرمی به عمل نیامده است و این در حالتی است که اکثر نقاط شهرها به دوربین مجهز بوده و در اعتراضات و تجمعات خیابانی شرکت کنندگان به آسانی مورد شناسائی قرار گرفته و دستگیر می شوند.
مردم ایران با یاد آوری چنین رفتاری در افغانستان از سوی طالبان و نیز عدم خشنودی سران حکومت جمهوری اسلامی از اعتراض دختران جوان علیه حجاب اجباری بر این باور هستند که تکرار چنین وقایعی نهایتا برای کشاندن زنان و دختران به کنج منزل است. نظر به این که اولین وظیفه هر حکومتی ایجاد امنیت برای شهروندان است بنابراین با اعلام خطر از انفعال جمهوری اسلامی در پی گیری این قبیل حوادث، توجه مقامات بین المللی ذیربط را به این نکته جلب کرده و خاطر نشان می‌سازد که مخالفت جمهوری اسلامی با «حقوق زن» مسلما ریشه و علت اصلی چنین فجایعی است و از این رو خواهشمند است از کلیه امکانات قانونی خود برای پایان دادن به چنین اعمال جنایتکارانه استفاده کنید
کانون مدافعان حقوق بشر
رونوشت:
گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران
گزارشگر وضعیت حقوق زن
مدیر اجرائی یونیسف
