معاهده جهانی علیه آلودگی پلاستیکی، يک “تصمیم تاریخی” ؟

سازمان ملل روز چهارشنبه مذاکراتی را برای یک معاهده جهانی علیه آلودگی پلاستیکی آغاز کرد. تصمیمی “تاریخی” برای مبارزه با بلایایی که محیط زیست را تهدید می کند و به فروپاشی تنوع زیستی کمک می کند.

مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEA)، بالاترین نهاد بین المللی در اين عرصه که در نایروبی پایتخت کنیا جلسه خود را تشکيل داد، پیشنهادی مبنی بر تشکيل «کمیته مذاکره بین دولتی» که مسئول تهیه پیش نویس متنی «الزام آور به لحاظ قانونی» تا سال 2024 است را تصویب کرد.

اسپن بارت ایدی، وزیر محیط زیست نروژ، رئیس فعلی مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEA)، همراه با ضربه چکش (درست شده از پلاستيک بازيافتی) به عنوان ختم مباحث، اظهار داشت : “من هیچ مخالفتی نمی بینم، تصمیم گرفته شده است.” وی در مقابل تشویق نمایندگان که از جای خود برخاسته و ايستاده بودند گفت: امروز داریم تاریخ می نویسیم، شما می توانيد افتخار کنید.

سالانه صدها میلیون تن زباله تولید می‌شود که به میکروپلاستیک‌ها تجزیه می‌شوند، در تمام اقیانوس‌های کره زمین، در کوههای يخ دريا، در معده حیوانات و حتی در هوایی که در قله کوهها برگرفته می شود

برای پرداختن به اين معضل بزرگ، دستور مذاکره بسیار گسترده است، همانطور که فعالان محیط زیست خواستار شده اند بايست به “کل چرخه حیات پلاستیک” توجه داشت. بنابراین ممکن است به تولید و همچنین استفاده، مدیریت زباله، استفاده مجدد یا بازیافت مربوط باشد.

آلودگی زمین و دریا ناشی از این محصولات که از هیدروکربن‌های فسیلی ساخته شده‌اند را پوشش می‌دهد و به گفته OECD، مسئوليت تقریباً 3.5 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای را که باعث گرم شدن کره زمین می‌شود، به عهده دارد.

“موضوعات پیچیده” :

تعیین اهداف و تعریف اقدامات “الزامی” یا “داوطلبانه” و برنامه های کنترل با در نظر گرفتن “شرایط” خاص کشورهای مختلف.

این دستور شامل توسعه مکانیسم های نظارتی و تامین مالی برای کشورهای فقیر و همکاری با بخش خصوصی در صنعتی به ارزش میلیاردها است.

اینگر اندرسن، مدیر اجرایی آژانس محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) تاکید کرد : پیام این است که ما آلودگی پلاستیکی را از محیط زیست خود حذف خواهیم کرد.

اما او اذعان داشت که مذاکراتی که باید در نیمه دوم سال 2022 و با هدف پایان یافتن در پایان سال 2024 آغاز شود، با “مسائل پيچيده” مانند تعریف “اهداف” و “معيار” رعایت آنها و یا حتی “سرعت اجرا”ی قوانین جدید.

مدافعان محیط زیست ضمن استقبال اما با احتياط نسبت به پیشرفت مذاکرات برخورد کردند.

“نقطه عطف” “

مارکو لامبرتینی، مدیر کل WWF، اظهار داشت: «ما در نقطه عطفی در تاریخ هستیم، جایی که تصمیم‌های کلان که امروز گرفته می‌شود می‌تواند مانع از اثرات آلودگی پلاستیکی در فروپاشی اکوسیستم سیاره ما شود.» هنوز کارهای زيادی پيش رو داريم.

گراهام فوربس، رئیس بخش پلاستیک در Greenpeace ایالات متحده، از به رسميت شناختن ” کل چرخه حيات پلاستيک باعث آلودگی می شود” استقبال نمود. اما این سازمان غیردولتی همچنین وعده داد  که «تا زمانی که یک معاهده منعقد و امضا نشود»، از تلاشهای خود باز نخواهد ايستاد.

تعهدی که شرکت‌های چندملیتی بزرگ، از جمله برخی از کاربران عمده بسته‌بندی مانند کوکاکولا یا یونیلور، نسبت به توافقی که قوانین مشترکی را وضع می‌کنند، خوش‌بینی را تقویت می‌کند، حتی اگر آنها در مورد اقدامات خاصی تصمیم نگرفته باشند.

انجمن تولیدکنندگان اروپایی پلاستیک اروپا، از “گامی بزرگ در جهت ایجاد آینده ای بدون زباله” استقبال کرد و از اینکه این قطعنامه “تناسب اساسی در کاربردهای پلاستیکی” را که باید “چرخه ای و خنثی برای آب و هوا” شوند، به رسمیت می شناسد، استقبال کرد.

به گفته OECD بر اساس گزارش ها، حدود 460 میلیون تن پلاستیک در سال 2019 در سراسر جهان تولید شد که 353 میلیون تن زباله تولید کرد که کمتر از 10 درصد آن در حال حاضر بازیافت می شود و 22 درصد آن در محل های دفن زباله کنترل نشده رها شده، در هوای آزاد سوزانده می شود یا در محیط ریخته می شود.