چرا توافق برجام قریب‌الوقوع نیست؟

عبدالستار دوشوکی

مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن

از گفتگوهای امروز محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اینگونه بر می آید که در طی چند هفته یا حتی چند ماه آینده توافق برجام صورت نخواهد گرفت.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز شنبه در کنفرانس خبری پس از دیدار با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: “امروز با آقای گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسائل باقی‌مانده را که در سفرهای گذشته ایشان و سفر همکاران ما  بود مرور کردیم و به یک جمع‌بندی رسیدیم، بنا شد تا آخر خرداد ماه مدارکی که لازم است بین ایران و آژانس تبادل شود.

یعنی ایران تا آخر خرداد ماه سال آینده (سه ماه و نیم دیگر) وقت خواسته تا مدارک ضروری را به آژانس بدهد. این نکته کاملا روشن است.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هم در نشست خبری مشترک با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت:  همان‌طور که آقای اسلامی‌ گفتند چند موضوع خاص هنوز باقی مانده است که باید شفاف‌سازی کنیم و هر دو طرف هم تلاش کردند، اما تا پیش از این موفقیتی در این زمینه نداشتیم و متخصصین ما تلاش کردند در یک سیستم نظام‌ مند با هم گفتگو کنند.

گروسی اضافه کرد: این امر از چند جهت مهم است که من به دو جهت اشاره می‌کنم؛ اول اینکه همزمان با این دیدار، مذاکرات وین در جریان است و با توجه به اینکه این روند موازی مذاکرات است، با توجه به اینکه مذاکرات ما موازی آن است این دو روند به هم متصل و وابسته است و در صورتی که ایران و آژانس درباره این مسایل پادمانی تفاهم نداشته باشند تصور اینکه یک توافق جامع مثل برجام محقق شود وجود ندارد.

به عقیده نگارنده رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی به نکته بسیار مهمی اشاره می کند؛ و آن اینکه این دو روند (ارائه مدارک لازم از سوی ایران, و مذاکرات برجام) به هم متصل و وابسته هستند و بر طبق گفته صریح و روشن رافائل گروسی در کنفرانس امروز در صورتی که ایران و آژانس درباره این مسایل پادمانی تفاهم نداشته باشند تصور اینکه یک توافق جامع مثل برجام محقق شود وجود ندارد.

در نتیجه تصور اینکه توافق برجام قریب‌الوقوع است در این کنفرانس خبری امروز کاملا منتفی شده است. لذا این پروسه به احتمال زیاد ممکن است چندین ماه طول بکشد. وانگهی مشخص نیست که آیا در نهایت مدارک ایران و یا بازرسی های آینده  از چهار سایت مورد مناقشه و گزارش نهایی آژانس از این سایت ها و عملکرد پنهانی آنها برای طرفین دعوا رضایت بخش باشد یا نه؟ ضرب الاجل تعیین شده آخر خرداد است. تا آن موقع باید صبر کرد.

شنبه ١٤ اسفند ١٤٠٠