احيای برجام در ابهام، شايعه توافق بر سر آزادسازی پولهای مسدود شده

 سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه، ۲۹ فروردین در نشست هفتگی با خبرنگاران گفت که آمریکا تلاش می‌کند در توافق‌هایی که برای آزاد‌سازی پول های بلوکه‌شده ایران به دست آمده مداخله کند: «آزادسازی منابع ایران و بازگشت پول‌هایی که از صادرات کالا و خدمات از ایران به کشورهای دیگر انجام شده ربطی به هیچ کشور ثالثی ندارد و اینکه آمریکا تلاش می‌کند درباره هر موضوع مربوط به ایران مداخله کند نشان می‌دهد تا چه حد با ادعاهای آمریکا و دولت بایدن فاصله دارد.»

این احتمالا پاسخی است به اظهارات روز پنج‌شنبه ۲۵ فروردین ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که خوشبینی مقام‌های ایرانی برای آزاد شدن ۷ میلیارد دلار از پول‌های مسدود شده در کره‌ٔجنوبی در ازای آزادی سیامک و باقر نمازی و مراد طاهباز را رد کرده بود.

ند پرایس در آن جلسه پرسش و پاسخ با خبرنگاران به صراحت گفت که نه مبادله‌ای در کار است و نه آزادی منابع ایران در کره:

«خبرهای مربوط به توافق احتمالی بر سر آزادی زندانیان ایرانی-آمریکایی نادرست هستند. در مذاکرات هسته‌ای هم تحول مثبتی رخ نداده است…گزارش‌های منتشر شده درباره آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده ایران در کشورهای ثالث هم نادرست هستند و متحدان آمریکا پولی را آزاد نکرده‌اند و ما هم انتقال این دارایی‌های بلوکه شده را تائید نکرده و برای این کار مجوزی نداده‌ایم.»

درست در روزی که ند پرایس گزارش رسانه‌های ایرانی درباره مبادله زندانیان دو تابعیتی با پول های بلوکه شده ایران را رد کرد، خبرگزاری دوحه‌نیوز قطر در گزارشی از سفر یک هیات عالی‌رتبه این کشور به ایران و مذاکره بر سر آزادسازی پول های بلوکه شده ایران خبر داد.

در ایران هم خبرگزاری فارس و روزنامه کیهان، مبادله سه زندانی ایرانی-‌آمریکایی را با ۷ میلیارد دلار پول‌های بلوکه‌شده در کره جنوبی قطعی فرض کردند و به مقام‌های وزارت خارجه گفتند که این معامله خسارت‌باری است و برای آزادی این سه شهروند باید خیلی بیش از این‌ها از آمریکا بگیریم.

از جمله حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان سرمقاله‌ای نوشت و در آنجا توصیه کرد که وزارت خارجه برای آزادی پول‌های بلوکه‌شده نباید سه نفری که شریعتمداری آن‌ها را «کهنه جاسوس» خواند آزاد کنند بلکه باید تنگه هرمز را ببندند یا دست‌کم به کشتی‌های کشورهایی که تحریم‌های آمریکا را اجرا می‌کنند اجازه عبور و مرور ندهند. شریعتمداری نوشت:

« کشورهایی که به قانون من درآوردی آمریکا تحت عنوان «تحریم‌های ثانویه» تن داده و به تحریم علیه جمهوری اسلامی روی آورده‌اند، نباید از عواقب و هزینه سنگین اقدام پلشت خود در امان باشند. ما می‌توانیم و باید تنگه هرمز را به روی کشتی‌های تجاری و نفتکش‌های کره جنوبی و تمامی شناورهایی که برای کره جنوبی کالا حمل می‌کنند و یا از مبدا کره جنوبی بارگیری کرده‌اند ببندیم و مادام که ۷ میلیارد دلار طلب کشورمان را پرداخت نکرده‌اند به آنها اجازه تردد از تنگه هرمز را ندهیم.»

با این حال خطیب زاده روز دوشنبه ۲۹ فروردین به صورتی مبهم و سربسته گفت که «سفری انجام و هیأتی آمد و درباره آزادسازی بخشی از منابع ایران توافقاتی انجام شد.» او البته اضافه کرد که این موضوع «نه به آمریکا مرتبط است و نه اجازه می‌دهیم آمریکا به جزییات آن ورود کند.»

البته پیش از این و بارها کره‌جنوبی اعلام کرده است که آزاد‌سازی منابع بلوکه شده در این کشور تنها در صورتی انجام خواهد شد که با آمریکا توافقی بر سر آن صورت بگیرد. حال مشخص نیست که آیا موضع کره‌جنوبی عوض شده یا آمریکا پا پس کشیده است؟

فعلا از احیای برجام خبری نیست

خطیب‌زاده در نشست خبری روز ۲۹ فروردین در مورد جدال بر سر حذف سپاه از فهرست سازمان های تروریستی وزارت خارجه آمریکا هم گفت:

«موضوعات باقیمانده در گفت‌وگوهای وین برای همه به صورت روشن گفته شده است. در ۱۱ ماه مذاکرات همواره گفتیم تا زمانی درباره همه چیز توافق نشود درباره هیچ چیز توافق نمی‌شود. امروز هم توافقی در دسترس نداریم که درباره توافق صحبت کنیم. موضوعاتی باقیمانده که به محض اینکه تمام شود می‌توانیم بگوییم توافق در دسترس است.»

این موضع وزارت خارجه واکنشی است به صحبت‌های علی جنتی، وزیر اسبق ارشاد در دولت نخست حسن روحانی که در توییترش نوشته بود که در مذاکراتی که عراقچی و ظریف گرداننده‌اش بودند، آمریکا با حذف نام سپاه از فهرست سازمان های تروریستی وزارت خارجه آمریکا موافقت کرده بود: جنتی نوشت:

«گفته می شود یکی از موانع توافق برای احیای برجام مخالفت آمریکا با حذف سپاه پاسداران از فهرست تروریسم FTO است؛ درحالی‌که در دولت دوازدهم خارج ساختن مقام رهبری و نهادهای وابسته به رهبری از تحریم و حذف سپاه از فهرست تروریسم به‌عنوان پیش‌شرط هرگونه مذاکره مورد توافق آمریکا قرار گرفته بود.»

او در توییت دیگری نوشت:

«با گذشت یک سال از توقف مذاکرات احیای برجام هیات مذاکره‌کننده نه تنها دستاورد جدیدی نداشته، بلکه آنچه را که دولت دوازدهم درسایه ورزیده بودن دیپلمات‌های خود به‌دست آورده بود، به‌طور کامل به دست نیاورده است؛ زیرا آنان می‌دانستند برای احقاق حقوق ملت با چه زبانی باقدرت‌های جهانی سخن بگویند.»

خطیب زاده به یک مانع دیگر بر سر احیای برجام که همان شرط آمریکا برای صرف‌نظر ایران از پیگیری انتقام ترور قاسم سلیمانی است هم اشاره کرد و گفت که موضع جمهوری اسلامی تغییری نکرده و مسببان آن اقدام باید «به پیشگاه عدالت» آورده شوند.

منبع : زمانه