بهرام رحمانی
bahram.rehmani@gmail.com
هشتاد و پنجمین جلسه دادگاه حمید نوری در استکهلم!
هشتاد و پنجمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به‌مشارکت در اعدام‌های تابستان 1367، پنج‌شنبه یکم اردیبهشت ١٤٠١ – ٢٠ آوریل ٢٠٢٢، در دادگاه جرایم جنگی استکهلم – سوئد برگزار شد.
این جلسه به دلیل ارائه مستندات تازه به دادگاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود و دادستان‌ها در آن به بازجویی مجدد از متهم در خصوص مدارک تازه پرداختند.
حمید نوری آبان ماه ۱۳۹۸ برای به گفته خود «سفری خانوادگی» به سوئد آمد و در لحظه فرود در فرودگاه استکهلم بازداشت و به زندان منتقل شد.
نام محمد مقیسه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل شکنجه و اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ١٣٦٧ بارها در دادگاه نوری از زبان شاهدان و شاکیان شنیده شده است. حمید نوری از او به عنوان رییس خود با احترام فراوانی یاد می‌کند.
حمید نوری تایید کرد که در سفرهای پیشینش به سوئد نیز به دلیل این‌که هیرش به تلفن او دسترسی داشت و از آن با دخترانی تماس می‌گرفت که یکی از آن‌ها مهماندار هواپیما بود و آن زن نیز هنگامی که حمید نوری در ایران بوده با او تماس گرفته است. او گفت آن‌ها برایش «برنامه داشتند: «مدام می‌گفت حاج آقا من یه کاری دارم. باید شما رو از نزدیک ببینم. من این کار را نکردم. فهمیدم کار هیرش است… .» حمید نوری در بخشی از دادگاه گفت که اگر به کار در «سیستم» ادامه داده بود حالا حتما وزیر یا معاون وزیر شده بود.
مانند جلسات قبلی دفاعیه متهم در ماه‌های گذشته، خانواده او شامل همسر، دختر، عروس، پسر و داماد در جلسه امروز نیز شرکت داشتند. حمید نوری و خانواده‌اش با لباس‌هایی به رنگ یک‌دست سبز در صحن دادگاه ظاهر شدند. برخی علت استفاده از این پوشش هماهنگ را ایام ماه رمضان توصیف کردند.
خانواده نوری در جریان دادگاه مرتب با هم به حرف‌های نوری می‌خندیدند.
این جلسه بازجویی بنا به درخواست دادستان‌های پرونده به‌علت ارائه مدارک صوتی و تصویری معروف به «پروتکل 16» به دادگاه ارایه شد. یکی از دادستان‌ها در آغاز جلسه توضیح داد که چگونه با کارشناسی‌های دقیق و طولانی توانستند به بخشی از محتویات صوتی و تصویری تلفن متهم دست پیدا کنند؛ مدارکی که درست شب قبل از پرواز توسط خود او از تلفن همراهش پاک شده است.
حمید نوری در توضیح سئوال دادستان در مورد این اطلاعات پاک شده گفت: «من مهمان آقای هریش صادق عیوبی بودم. ایشون مزاحمت ایجاد کرده بود. تلفن‌هایی رو که احتمال می‌دادم دوباره درمی‌آره و مزاحمت ایجاد می‌کنه و بعضی‌هاشون در زندان اوین کار می‌کردند را پاک کردم. ایکاش این شماره‌ها را نمی‌گذاشتید خانم دادستان. شما که شاکیان این پرونده را می‌شناسید. شاکیان این پرونده دشمنان من و دشمنان ایران هستند.»
حمید نوری در بخش دیگری در مورد حذف تلفن های نیری و محافظینش از تلفن همراه خود اضافه کرد: «شما هریش را نمی‌شناسید. قبلا شماره های من را درآورده بود. مزاحمت ایجاد کرده بود. توی خونه‌اش که بودم بحث‌های سیاسی می‌کرد. مسائل دادگاه و زندان را بحث می‌کرد و من اون موقع نمی‌دونستم پدرش اعدام شده است. تو بازجویی پلیس گفته که پدر، پدربزرگ و مادربزرگش انگار اعدام شده‌اند. چون این اسامی مطرحی بود و من هم می‌دونستم. تو بازجویی هم همه رو گفتم. این اسامی تو اینترنت هم بود. احتمال دادم که شاید شیطنت کنه پس هر چی مربوط به نیری بود رو پاک کردم… سال ٢٠١٨ هم همین کار را کردم. موبايل من دست شماست. اتفاقا در بیارین. همان کار رو کردم. همه رو پاک کردم.»
حمید نوری توضیح داد که در سفرهای قبلیش به سوئد، هیرش از تلفن او استفاده می‌کرد و به دخترها زنگ می زد. یکی از آن‌ها یک مهماندار هواپیما بود. هریش به او از تلفن نوری مرتب زنگ می‌زد. این خانم به نوری نیز چندین بار در ایران زنگ زد. نوری گفت: «برای من برنامه داشتند. هی می‌گفت حاج آقا من یه کاری دارم. باید شما رو از نزدیک ببینم. من این کار را نکردم. فهمیدم کار هیرش است. فهمیدم برای من برنامه داشتند. موضوع را بیش‌تر بازش نمی‌کنم… .»
حمید نوری در بخشی از دادگاه امروز درباره این مدارک ادعا کرد: «سند آزادی من همین پروتکل 16 است که خانم دادستان دارد. من دو سال و نیم است که منتظر این هستم.»
بخشی از این مدارک شامل صدای مکالمه بین همسر و دختر حمید نوری، متهم پرونده در شب قبل از پرواز او به سوئد و نهایتا دستگیریش در همان روز در فرودگاه آرلاندای استکهلم در سوئد است. مدرک صوتی پروتکل 16 مکالمه تلفنی همسر و دختر حمید نوری شب پیش از سفرش به سوئد است که دادستان‌های پرونده توسط کارشناسان سوئدی توانستند نسخه پاک شده آن را در تلفن متهم پیدا کنند. در این مکالمه همسر حمید نوری از دخترش می‌پرسد پدرت کجاست و دختر پاسخ می‌دهد پدر با مسعود(داماد خانواده) در اطاق مجاور مشغول پاک کردن اطلاعات تلفن همراهش پیش از سفر به سوئد است. حمید نوری فردای همان روز به سوئد پرواز و در فرودگاه آرلاندای استکهلم دستگیر شد.
مدارک تصویری پروتکل 16 در واقع اسکرین شات‌های پاک شده‌ای شامل شماره تلفن مقامات و محل‌های مهم و کلیدی در حکومت اسلامی ایران است. با نگاهی به این لیست به جرات می‌توان گفت که قسمت مهم و طولانی اطلاعات پاک شده مربوط به مقیسه و افراد مرتبط با اوست؛ از برادرش گرفته تا افراد خانواده و مخصوصا محافظانش.
نوری در پاسخ به این سئوال دادستان که چه چیزی باعث شد به دعوت هیرش که مدعی‌ست پیش از این هم برای او ایجاد مزاحمت ایجاد دوباره به سوئد سفر کند و حمید نوری پاسخ داد: «چون من حمید نوری ام. من در دفاعیه اولم هم گفتم که ایرانی‌ها افراد عجیبی هستند. من در دفاعیه‌ام گفتم که كلمه به كلمه من معنى داره. چرا اومدم؟ خیلی سئوال خوب و منطقی‌یه. خانم سابق ایشون برای من خیلی قابل احترام بود و هنوزم هست. من حتی در دادگاهش شهادت دادم. حتی این دو تا وکیل من گفتن صلاح نیست تو شهادت بدی. من به این دو نفر گفتم شما ایرانی رو نمی‌شناسین. چون اون خانم خیلی برای من قابل احترام بود و داشت اذیت می‌شد. احتمال خطر می‌دادم برای خانمش. بعد از این خانواده‌ام، اون خانواده برای من خیلی قابل احترامند. به‌خاطر اون اومدم شماره‌ها رو پاک کردم که مزاحمت ایجاد نکنه. چرا نیام مسافرت؟ خب شماره‌هارو پاک می‌کنم و می‌آم دیگه.»
هیرش که نام او در جریان جلسات دفاعیات حمید نوری بارها برده شده است یکی از عوامل کلیدی در دستگیری حمید نوری و همسر دخترخوانده اوست که در جریان جدایی و طلاق بر سر حضانت و نگه‌داری دختر کوچک‌شان با همسر سابقش اختلافات شدیدی داشت. حمید نوری در دفاعیات خود گفت که برای کمک به دخترخوانده خود با دعوت هیرش به سوئد سفر کرده است.
از حمید نوری سئوال شد که آیا هیرش در زمان دعوت از او برای سفر مجدد به سوئد با همسرش زندگی می‌کرد یا نه. نوری به این سوال پاسخ منفی داد. لازم به ذکر است که هیرش معروف به آرین، همسر دخترخوانده حمید نوری است که در جریان جدایی و طلاق بر سر حضانت و نگه‌داری دختر کوچک‌شان با همسر سابقش اختلافات شدیدی دارد. دادگاه پس از کش و قوس‌های فراوان بالاخره حضانت کودک را به مادر داد. هیرش یکی از عوامل کلیدی در دستگیری متهم است.
در تلفن‌های پاک شده از گوشی تلفن متهم چندین تلفن مربوط به محافظين محمد مقیسه یا مقیسه‌ای معروف به ناصريان به چشم می‌خورد. متهم در توضیح این موضوع گفت: «مقیسه رییس من بود. برای ایشون محافظ گذاشتند که ترورش نکنند. من شماره مقیسه و ناصریان رییس عزیزم را ندارم. به من نداده. نمی‌ده. چرا نمی‌ده؟ چون من تلفنش رو به همه می‌دادم. فهمید من تلفنش رو به همه می‌دم. دو تا خط موبایلش رو عوض کرد و دیگه به من نداد. با محافظاش که می‌اومد، من تلفن محافظاش رو می‌گرفتم. من از اون زرنگ‌تر بودم.»
نام محمد مقیسه یا مقیسه‌ای معروف به ناصریان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل شکنجه و اعدام زندانیان سیاسی در تابستان 1367 بارها در دادگاه نوری از زبان شاهدان و شاکیان شنیده شده است. حمید نوری از او به‌عنوان رییس خود با احترام فراوانی یاد می کند.
حمید نوری در مورد ليست تلفن محافظين نیری نیز دقيقا توضیحات مشابهی داد و گفت: «اون احتمال ترور ایشان وجود داشت، من تلفن محافظين او را می‌گرفتم. چون تلفن خودش را به من نمی‌داد.»
حمید نوری در پاسخ به این سئوال که آیا آقای مقیسه را پیش از سفرت به سوئد ملاقات کردی یا نه، گفته بود که با او تماس تلفنی داشته. در مدارک دادگاه صدای مقیسه موجود است و در آن مقیسه به دیدار با نوری پیش از سفرش اشاره می‌کند. حمید نوری تاکید کرد که آقای مقیسه گفته با من حرف زده. او گفت: «شماره های او را که دارین زنگ بزنین و ازش بپرسین. من گفتم ما صحبت کردیم.»
حمید نوری با اشاره به مسئولین دادگاه و خطاب به یک‌یک مقامات دادگاه به‌شکل تهدیدآمیزی گفت: «شماها شک نکنید که از این‌جا هم که برم شماره همه شما وکلا، دادستان‌ها، پلیس‌ها و همه را خواهم داشت. مخصوصا تلفن آقای «کنت لوئیس.»
نوری در قسمتی دیگر در پاسخ به سئوال کنت لوئیس وکیل مجاهدین نسبت به تایید دیدار نوری از سوی مقیسه در یک فایل صوتی گفت: «مکالمه من با مقیسه را ساخته‌اند. تکه‌تکه صدای مقیسه را به هم چسبانده‌اند. این از هنرهای موکلین شماست.» نوری می‌گوید مقیسه را برخلاف تایید خودش در نوار صوتی، قبل از خروج از ایران ندیده است.
حمید نوری در قسمت دیگری خطاب به بنکت هسلبری، وکیل مشاور تعدادی از شاکیان پرونده گفت: «تو سئوالات خوبی ازم می‌کنی، اما فرهنگ ما رو باید یاد بگیری. برو بخون. از این‌جا که رفتی روی حرفای من فکر کن.»
کنت لوئیس، وکیل تعدادی شاکیان و شاهدان اعضاء سازمان مجاهدین خلق در بخشی از دادگاه به متهم گفت: «تو همه ما را به بازی گرفته‌ای.» حمید نوری با رد این حرف گفت که کنت را خیلی دوست دارد. او گفت: «من دو تا وکیل ندارم. تو با سوال‌هایی که از من می‌کنی، من فکر می‌کنم سه تا وکیل دارم.»
در صحن دادگاه امروز در مورد مدرکی در کیفرخواست پرونده به نام پروتکل یک سوالاتی از متهم شد.
از نوری پرسیده شد که براساس این مدرک متهم در تلفن همراهش چه تعدادی تلفن با نام رجایی شهر دارد. او گفت: «طبق ليست‌های خانم دادستان من کلا ده اسم دارم از افراد که در زندان رجایی شهر هستند.»
او گفت که بیش از هفت هزار و دویست شماره تلفن در تلفن دستی او بوده و از این تعداد تنها بیش از دویست تلفن پاک شده است.
حمید نوری در مورد اسمی به‌نام رئیسی در لیست تلفن‌هایش نیز توضیح داد که این اسم مربوط به «عطا رئیسی» است نه «سیدابراهیم رئیسی.»
او گفت این اسم مربوط به همکارش عطا رئیسی ست که دختر خواهر شهید کچویی و همکار او در زندان اوین بوده است.
نوری در مقابل این اسم در ليست تلفن همراهش به‌صورت به اصطلاح فارسی-انگلیسی نوشته است: Ettela chef EVIN ، اما در مقابل آن به فارسی نوشته است: «عطا رئیسی اوین.» او ادعا کرد که در تلفن همراهش نام و تلفن رئیسی، رییس جمهور فعلی ایران وجود نداشته است.
اما کنت لوئیس وکیل مشاور تعدادی از شاکیان سازمان مجاهدین خلق به او گفت که در تلفن تو در مقایسه با ده تلفن تماس زندان رجایی شهر، پانزده تلفن مربوط به زندان اوین وجود داشته است.
لوئیس گفت شما گفته‌ای که فقط در زندان اوین کار کرده‌ای.
نوری در پاسخ گفت که در بازجویی‌ها گفته که به زندان رجایی شهر سر زده است. این دوستی‌ها در همین ده سال آخر پیش آمده است. او گفت همه دوستان من در اوین هستند.
حمید نوری ادعا کرده است که هرگز در زندان گوهردشت کار نکرده و تنها چند باری به آن‌جا سر زده است.
کنت لوئیس، در بخشی از دادگاه به حمید نوری گفت: «تو همه ما را به بازی گرفته‌ای.» حمید نوری به او پاسخ داد: «من دو تا وکیل ندارم. تو با سئوال‌‌هایی که از من می‌کنی، من فکر می‌کنم سه تا وکیل دارم.»
حمید نوری در مورد لباس فرم داخل زندان گفت که تنها پاسداران لباس پاسداری می‌پوشیدند. برخی از شاهدان و شاکیان او را با لباس پاسداری توصيف کرده بودند.
نوری تاکید کرد که ما تنها به تواب‌ها در زندان مرخصی می‌دادیم؛ آن‌هایی که از موضع خود گذشته و توبه کرده بودند. او گفت: «آن‌ها با ما همکاری می کردند و ما هم به آن‌ها مرخصی می‌دادیم.»
بر طبق برنامه‌ریزی قبلی قرار بود نوبت امروز بعدازظهر دادگاه با شهادت پروفسور پیام اخوان برگزار شود که به روز دوشنبه هفته آینده موکول شد.
جلسه بعدی دادگاه روز دوشنبه پنجم اردیبهشت ١٤٠١ -بیست‌و‌پنجم آوریل ٢٠٢٢ در استکهلم برگزار خواهد شد. پروفسور پیام اخوان، کارشناس-شاهد در نوبت بعدازظهر این جلسه حضور خواهد داشت.
