درگذشت عباس معروفی، نویسنده و ناشر سرشناس

«خانه هدایت برلین» صبح پنج‌شنبه، ۱۰ شهریور، خبر داد که عباس معروفی، نویسنده و ناشر در تبعید که در سال‌های اخیر از بیماری سرطان رنج می‌برد، در ۶۵ سالگی درگذشت.

عباس معروفی شهریور ۱۳۹۹ نخستین بار از ابتلای خود به بیماری سرطان خبر داد و در چند ماه اخیر خبرها از وخامت حال او حکایت داشت.

آقای معروفی از شاگردان هوشنگ گلشیری و محمدعلی سپانلو بود که رمان «سمفونی مردگان» (۱۳۶۸) او باعث شهرتش در عرصه ادبیات شد، رمانی که هنوز از پرتیراژترین رمان‌های فارسی است که داخل ایران منتشر می‌شود.

عباس معروفی همچنین مجله ادبی «گردون» را در دهه شصت اداره می‌کرد که به‌ خاطر انتشار مواضع ضدحکومتی‌اش در آن بارها بازجویی شد و نهایتاً مجبور شد از کشور خارج شود.

آقای معروفی پس از مقیم شدن در برلین آلمان، نشر گردون را برای انتشار بدون سانسورِ ادبیات داستانی و شعر فارسی راه انداخت و در کنار آن خود نیز به نویسندگی ادامه داد.

علاوه بر «سمفونی مردگان» که مشهورترین رمان اوست و به زبان‌های دیگر از جمله انگلیسی، آلمانی، عربی و ترکی هم منتشر شده، رمان «سال بلوا» دیگر رمان مشهور اوست که نخستین بار سال ۱۳۷۱ منتشر شد و از آن پس نیز همواره در جدول پرفروش‌های نشر ققنوس، ناشر آثار عباس معروفی در ایران، بوده است.

عباس معروفی که متولد ۱۳۳۶ در تهران بود، نخستین مجموعه‌داستانش با نام «روبه‌روی آفتاب» را سال ۱۳۵۹ منتشر کرد و پس از آن در کنار فعالیت در کانون نویسندگان ایران به نویسندگی ادامه داد تا سال ۱۳۶۹ که مجله ادبی «گردون» را تأسیس کرد و خود سردبیر آن شد.

فعالیت این مجله به‌دلیل آن‌که معروفی در آن موضوع فعالیت مجدد کانون نویسندگان ایران را دنبال می‌کرد، به چندین بار بازجویی و نهایتاً توقیف مجله انجامید.

پس از توقیف «گردون»، عباس معروفی از طریق پاکستان راهی آلمان شد و پس از مدتی با حمایت «خانه هاینریش بل» موفق شد «خانه هنر و ادبیات هدایت» را در برلین راه بیندازد و در کنار آن به کتابفروشی و انتشار آثار ادبی بپردازد.

شمار آثار ادبی‌ای که نشر گردون منتشر کرد و اغلب متعلق است به نویسندگان ایرانی در تبعید، به حدود سیصد عنوان می‌رسد.

عباس معروفی همچنین در تبعید بنیانگذار سه جایزه ادبی هم بود با عناوین «قلم زرین گردون»، «قلم زرین زمانه» و «جایزه ادبی تیرگان».

عباس معروفی

از دیگر آثار داستانی خود معروفی می‌توان این‌ها را برشمرد: رمان‌های پیکر فرهاد (۱۳۸۱)، فریدون سه پسر داشت (۱۳۸۲)، ذوب‌شده (۱۳۸۸)، تماماً مخصوص (۱۳۸۹)، نام تمام مردگان یحیاست (۱۳۹۷) و مجموعه‌داستان‌های روبه‌روی آفتاب (۱۳۵۹)، آخرین نسل برتر (۱۳۶۵)، عطر یاس (۱۳۷۱)، دریاروندگان جزیره آبی‌تر (۱۳۸۲)، و شاهزادۀ برهنه (۱۳۹۷).

آقای معروفی نخستین بار در شهریور ۱۳۹۹ از ابتلای خود به سرطان غدد لنفاوی خبر داده و نوشته بود: «سیمین دانشور به من گفت “غصه یعنی سرطان! غصه نخوری یک‌وقت، معروفی!” و من غصه خوردم.»

عباس معروفی سال ۱۳۹۰ به رادیو فردا گفته بود: «بحث بر سر این نیست که کتاب در ایران خوانده می‌شود یا نمی‌شود، بحث بر سر این است که رژیم می‌خواهد اصلاً ادبیات را به رسمیت نشناسد.»

برگرفته از راديو فردا